15 Yếu tố xếp hạng Google quan trọng nhất năm 2025

15 Yếu Tố Xếp Hạng Google Quan Trọng Nhất Năm 2025

Yếu tố xếp hạng Google đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thứ hạng của một trang web trên các kết quả tìm kiếm. Để có thể cạnh tranh hiệu quả trong môi trường trực tuyến ngày càng khốc liệt, các nhà quản trị website cần nắm rõ những yếu tố này và tối ưu hóa chúng cho phù hợp với thuật toán của Google. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết 15 yếu tố xếp hạng Google quan trọng nhất năm 2025.

Tổng quan về yếu tố xếp hạng Google 2025

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, Google không ngừng cải tiến thuật toán của mình để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Những yếu tố xếp hạng Google không chỉ đơn thuần là các tiêu chí kỹ thuật mà còn bao gồm những yếu tố liên quan đến nội dung và trải nghiệm người dùng. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp bạn tối ưu hóa website của mình, từ đó nâng cao khả năng xuất hiện ở vị trí cao trong bảng xếp hạng tìm kiếm tự nhiên.

Khi nói về yếu tố xếp hạng Google, điều quan trọng là phải nhận diện được các xu hướng mới trong lĩnh vực SEO. Năm 2025, những yếu tố này sẽ tiếp tục thay đổi, nhưng vẫn có những điểm cơ bản mà mọi chuyên gia SEO cần nắm vững.

Yếu tố nội dung và trải nghiệm người dùng

Nội dung chất lượng và trải nghiệm người dùng là hai yếu tố chủ chốt ảnh hưởng lớn đến thứ hạng của một trang web. Google ưu tiên những nội dung có giá trị thực sự đối với người dùng, vì vậy việc tối ưu hóa những yếu tố này sẽ giúp bạn cải thiện thứ hạng tìm kiếm một cách đáng kể.

Chất lượng nội dung theo tiêu chí E-E-A-T

E-E-A-T là viết tắt của Experience (kinh nghiệm), Expertise (chuyên môn), Authoritativeness (độ uy tín) và Trustworthiness (độ tin cậy). Đây là các tiêu chí mà Google sử dụng để đánh giá chất lượng của nội dung trên website.

Nội dung cần phải được sản xuất bởi những người có kinh nghiệm và chuyên môn trong lĩnh vực mà họ viết về. Điều này không chỉ tạo ra giá trị cho người đọc mà còn giúp tăng độ tin cậy của trang web. Một trang web có nội dung chất lượng sẽ dễ dàng hơn trong việc xây dựng lòng tin từ phía người dùng cũng như từ Google.

Trải nghiệm người dùng (Core Web Vitals)

Core Web Vitals là các chỉ số đo lường hiệu suất của trang web, bao gồm tốc độ tải trang, khả năng tương tác và độ ổn định bố cục. Đây là những yếu tố quyết định trải nghiệm của người dùng khi truy cập vào trang web của bạn.

Google đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Core Web Vitals trong việc xếp hạng tìm kiếm. Một trang web có thời gian tải nhanh, khả năng tương tác tốt và bố cục ổn định sẽ giúp người dùng dễ dàng hơn trong việc tiêu thụ nội dung và từ đó, giữ chân họ lâu hơn trên trang.

Tính độc đáo và giá trị của nội dung

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc xếp hạng Google là tính độc đáo của nội dung. Nội dung trùng lặp hoặc sao chép không chỉ gây hại cho trải nghiệm người dùng, mà còn bị Google xử phạt nghiêm khắc.

Để nổi bật giữa đám đông, bạn cần cung cấp những thông tin mới mẻ, độc đáo và có giá trị thực sự. Hãy chắc chắn rằng nội dung của bạn không chỉ đơn giản là tái diễn lại những gì đã có, mà hãy đưa ra những quan điểm mới, khảo sát thị trường hoặc nghiên cứu trường hợp cụ thể để minh họa cho lập luận của bạn.

Tốc độ tải trang website

Tốc độ tải trang là một yếu tố rất quan trọng trong việc tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Trang web tải chậm không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng mà còn làm giảm thứ hạng tìm kiếm của bạn. Theo nghiên cứu, người dùng có xu hướng rời khỏi trang nếu thời gian tải kéo dài quá 3 giây.

Để cải thiện tốc độ tải trang, bạn có thể tối ưu hóa hình ảnh, sử dụng bộ nhớ cache, và giảm thiểu mã nguồn không cần thiết. Một trang web tải nhanh không chỉ giúp cải thiện thứ hạng trên Google mà còn giữ chân người dùng lâu hơn, qua đó tăng tỷ lệ chuyển đổi.

Yếu tố kỹ thuật SEO On-page

Kỹ thuật SEO On-page bao gồm tất cả các yếu tố xảy ra trên trang web của bạn và có thể kiểm soát trực tiếp. Các yếu tố này bao gồm cấu trúc URL, thẻ meta, nội dung và các yếu tố kỹ thuật khác.

Tham khảo thêm:  Title là gì? Hướng dẫn tối ưu tiêu đề chuẩn SEO cho website 2025

Cấu trúc URL thân thiện

Cấu trúc URL là một yếu tố quan trọng giúp Google hiểu rõ hơn về nội dung của trang web. Một cấu trúc URL ngắn gọn, dễ đọc và có chứa từ khóa chính sẽ giúp cải thiện khả năng xếp hạng của trang.

Bạn nên tránh sử dụng các ký tự đặc biệt hoặc mã số trong URL. Thay vào đó, hãy sử dụng từ khóa mô tả chính xác nội dung của trang. Việc này không chỉ hỗ trợ SEO mà còn giúp người dùng dễ dàng nhận biết nội dung mà họ sẽ xem khi nhấp vào đường dẫn.

Tối ưu thẻ Meta

Thẻ Meta bao gồm tiêu đề (title) và mô tả (description) và là những phần đầu tiên mà người dùng nhìn thấy khi tìm kiếm thông tin trên Google. Việc tối ưu hoá thẻ Meta sẽ giúp gia tăng tỷ lệ nhấp chuột vào trang của bạn.

Tiêu đề cần ngắn gọn, súc tích và có chứa từ khóa chính để thu hút sự chú ý. Mô tả nên tóm tắt nội dung của trang và khuyến khích người dùng nhấp vào liên kết để tìm hiểu thêm. Hãy đảm bảo rằng cả hai đều có sự liên kết chặt chẽ với nội dung trong trang.

Cấu trúc website và Internal linking

Cấu trúc website có tổ chức rõ ràng và các liên kết nội bộ giúp Google dễ dàng thu thập dữ liệu và hiểu rõ hơn về nội dung trên trang. Liên kết nội bộ không chỉ cải thiện khả năng điều hướng mà còn giúp người dùng dễ dàng tìm thấy những nội dung liên quan.

Hãy chắc chắn rằng các trang quan trọng trên website của bạn được liên kết với nhau một cách hợp lý. Điều này không chỉ hỗ trợ SEO mà còn giúp người dùng có một trải nghiệm tốt hơn khi duyệt qua trang web của bạn.

Schema Markup

Schema Markup là một loại mã giúp cung cấp thêm thông tin cho các công cụ tìm kiếm về nội dung của bạn. Nó giúp cải thiện khả năng hiển thị của trang web trong kết quả tìm kiếm bằng cách hiển thị các đoạn trích nổi bật (rich snippets).

Việc sử dụng Schema Markup không chỉ giúp cải thiện thứ hạng mà còn tạo ra sự chú ý từ người dùng, từ đó tăng tỷ lệ nhấp chuột. Hãy tìm hiểu và áp dụng các loại Schema phù hợp cho nội dung của bạn.

Yếu tố backlink và độ uy tín

Backlink là một trong những yếu tố xếp hạng cực kỳ quan trọng của Google. Số lượng và chất lượng của các liên kết ngược đến trang của bạn có thể ảnh hưởng lớn đến thứ hạng tìm kiếm.

Chất lượng backlink

Chất lượng của các backlink là yếu tố quyết định hơn cả số lượng. Một liên kết từ một trang web uy tín sẽ có giá trị cao hơn hàng triệu liên kết từ các trang không có độ uy tín.

Hãy chú ý đến việc xây dựng các liên kết từ những nguồn đáng tin cậy, như các trang báo lớn, blog nổi tiếng trong ngành hay các diễn đàn chuyên nghiệp. Điều này không chỉ giúp cải thiện thứ hạng mà còn xây dựng độ tin cậy cho trang của bạn.

Độ đa dạng của backlink

Sự đa dạng trong các liên kết ngược cũng rất quan trọng trong việc tối ưu hóa SEO. Nếu tất cả các backlink đến trang của bạn đều đến từ cùng một nguồn, điều này có thể làm giảm độ tin cậy của bạn trong mắt Google.

Hãy cố gắng tạo ra các liên kết từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các trang web trong ngành, mạng xã hội, blog cá nhân và các diễn đàn. Sự đa dạng này sẽ tạo ra một hồ sơ liên kết tự nhiên và đáng tin cậy hơn.

Anchor text tự nhiên

Anchor text là văn bản có thể nhấp vào trong liên kết. Sử dụng anchor text tự nhiên và liên quan sẽ giúp Google hiểu rõ hơn về nội dung của trang mà liên kết đang dẫn đến.

Tránh việc sử dụng quá nhiều từ khóa trong anchor text, vì điều này có thể khiến Google nghi ngờ về tính tự nhiên của liên kết. Hãy đảm bảo rằng anchor text có nội dung mô tả chính xác nội dung của trang mà nó liên kết tới.

Domain Authority và Page Authority

Domain Authority (DA) và Page Authority (PA) là các chỉ số đo lường độ uy tín của một trang web. DA được tính toán dựa trên tổng số liên kết ngược và chất lượng của chúng, trong khi PA tập trung vào một trang cụ thể.

Việc cải thiện DA và PA không chỉ giúp tăng cường thứ hạng mà còn tạo ra niềm tin từ người dùng. Một trang web có độ uy tín cao sẽ dễ dàng hơn trong việc thu hút người dùng và các liên kết ngược chất lượng.

Yếu tố Mobile và đa thiết bị

Với sự gia tăng nhanh chóng của người dùng di động, Google đã chuyển sang ưu tiên các trang web được tối ưu hóa cho điện thoại di động. Các yếu tố liên quan đến trải nghiệm di động ảnh hưởng lớn đến thứ hạng tìm kiếm.

Mobile-first indexing

Google hiện nay đã chuyển sang “mobile-first indexing”, nghĩa là nó ưu tiên phiên bản di động của trang web khi đánh giá nội dung và xếp hạng. Điều này có nghĩa là trang web của bạn cần phải hoạt động tốt trên tất cả các thiết bị.

Nếu trang web của bạn không được tối ưu hóa cho di động, bạn có nguy cơ bị tụt hạng trong kết quả tìm kiếm. Hãy đảm bảo rằng nội dung, hình ảnh và các yếu tố khác đều được tối ưu hóa cho màn hình nhỏ.

Responsive design

Thiết kế responsive giúp trang web tự động điều chỉnh theo kích thước màn hình của thiết bị. Thiết kế này không chỉ giúp cải thiện trải nghiệm người dùng mà còn hỗ trợ SEO.

Một trang web có thiết kế responsive sẽ giúp người dùng truy cập và sử dụng dễ dàng trên mọi thiết bị, từ điện thoại di động đến máy tính bảng và máy tính để bàn. Điều này sẽ giữ chân người dùng lâu hơn trên trang, từ đó cải thiện thứ hạng.

Tham khảo thêm:  Alt Text Là Gì? Hướng Dẫn Tối Ưu Thẻ Alt Chi Tiết Nhất 2025

Tối ưu trải nghiệm mobile

Tối ưu trải nghiệm di động không chỉ dừng lại ở việc có một thiết kế responsive. Bạn cần xem xét các yếu tố như tốc độ tải trang trên thiết bị di động, khả năng điều hướng và chất lượng nội dung.

Tạo ra một trải nghiệm người dùng tuyệt vời trên di động sẽ giúp bạn thu hút nhiều người dùng hơn, đồng thời cải thiện tỷ lệ chuyển đổi. Hãy luôn thử nghiệm và tối ưu hóa trang web của bạn cho người dùng di động.

Yếu tố an ninh và bảo mật

An ninh và bảo mật là hai yếu tố rất quan trọng trong việc xếp hạng Google. Một trang web không an toàn có thể không chỉ làm mất lòng tin từ phía người dùng mà còn gặp khó khăn trong việc xếp hạng.

Chứng chỉ SSL/HTTPS

SSL là chứng chỉ bảo mật giúp mã hóa thông tin giữa máy chủ và trình duyệt. Google đã xác định rằng việc sử dụng HTTPS là một yếu tố xếp hạng, do đó, trang web của bạn nên được bảo vệ bằng chứng chỉ SSL.

Website có sử dụng HTTPS sẽ tạo sự yên tâm cho người dùng và giúp bảo vệ thông tin cá nhân của họ. Hãy đảm bảo rằng trang của bạn có SSL để không chỉ cải thiện thứ hạng mà còn tăng cường độ tin cậy.

Bảo mật thông tin người dùng

Ngoài việc sử dụng HTTPS, bạn cũng cần đảm bảo rằng thông tin người dùng được lưu trữ và xử lý một cách an toàn. Điều này không chỉ giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn đáp ứng các yêu cầu về bảo mật dữ liệu của các quy định như GDPR.

Thực hiện các biện pháp bảo mật bổ sung như xác thực hai yếu tố, thường xuyên kiểm tra bảo mật và cập nhật phần mềm sẽ giúp bạn đảm bảo an toàn cho trang web.

Chống spam và malware

Spam và malware không chỉ gây hại cho người dùng mà còn có thể làm giảm độ tin cậy của trang web trong mắt Google. Hãy thường xuyên kiểm tra và quét trang web của bạn để phát hiện và loại bỏ bất kỳ mã độc nào.

Việc có một trang web sạch sẽ và an toàn sẽ giúp cải thiện thứ hạng và tạo sự yên tâm cho người dùng khi truy cập vào trang của bạn.

Yếu tố tương tác xã hội

Tín hiệu xã hội ngày càng trở thành một yếu tố quan trọng trong việc xác định thứ hạng của một trang web. Điều này thể hiện mức độ phổ biến và độ tin cậy của nội dung.

Tín hiệu từ mạng xã hội

Tín hiệu từ mạng xã hội như lượt thích, chia sẻ và bình luận có thể ảnh hưởng đến thứ hạng tìm kiếm của bạn. Nội dung được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội sẽ giúp tăng độ nhận diện và tạo ra lưu lượng truy cập tự nhiên.

Hãy tối ưu hóa nội dung của bạn để dễ dàng chia sẻ trên các nền tảng xã hội. Điều này không chỉ giúp tăng lưu lượng truy cập mà còn tạo ra các liên kết ngược tự nhiên từ các nguồn đáng tin cậy.

Thời gian người dùng trên trang

Thời gian người dùng dành để xem nội dung trên trang web của bạn là một chỉ số quan trọng. Nếu người dùng dành thời gian lâu trên trang, điều này cho thấy nội dung của bạn có giá trị và hấp dẫn.

Google sẽ ghi nhận điều này và có thể xem đây là một tín hiệu tích cực trong việc xếp hạng. Hãy cố gắng tạo ra nội dung thú vị và hấp dẫn, nhằm giữ chân người dùng lâu hơn trên trang.

Tỷ lệ tương tác và chia sẻ

Tỷ lệ tương tác và chia sẻ là yếu tố quyết định trong việc đánh giá mức độ hấp dẫn của nội dung. Các bài viết có tỷ lệ chia sẻ cao thường được Google xếp hạng tốt hơn.

Bạn có thể khuyến khích người dùng chia sẻ nội dung của mình bằng cách tạo ra các nút chia sẻ dễ dàng và đưa ra các nội dung hấp dẫn, có giá trị cho cộng đồng. Hãy luôn tạo cơ hội cho người dùng tham gia, bình luận và chia sẻ ý kiến của họ về nội dung của bạn.

Yếu tố ngữ cảnh và ngữ nghĩa

Ngữ cảnh và ngữ nghĩa của từ khóa là yếu tố quan trọng trong việc tối ưu hóa SEO. Google ngày càng chú trọng đến việc hiểu rõ ý định tìm kiếm của người dùng.

LSI Keywords và từ khóa ngữ nghĩa

LSI (Latent Semantic Indexing) keywords là các từ khóa liên quan đến nội dung chính mà bạn đang viết. Sử dụng LSI keywords sẽ giúp Google hiểu rõ hơn về ngữ nghĩa của nội dung và cải thiện khả năng xếp hạng.

Khi tối ưu hóa nội dung, hãy đảm bảo rằng bạn không chỉ tập trung vào từ khóa chính mà còn mở rộng ra các từ khóa liên quan. Việc này sẽ giúp nội dung phong phú hơn và tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho người đọc.

Ý định tìm kiếm của người dùng

Hiểu rõ ý định tìm kiếm của người dùng là điều cực kỳ quan trọng trong việc tối ưu hóa nội dung. Google ngày càng thông minh trong việc xác định nội dung nào phù hợp nhất với nhu cầu tìm kiếm của người dùng.

Hãy phân tích các từ khóa mục tiêu và xem xét các câu hỏi mà người dùng có thể đặt ra. Từ đó, bạn có thể tạo ra nội dung giải quyết các vấn đề và thắc mắc của họ, giúp tăng khả năng xếp hạng.

Độ phủ chủ đề

Độ phủ chủ đề là một yếu tố quan trọng giúp Google hiểu rõ hơn về nội dung của bạn. Nếu nội dung của bạn chỉ tập trung vào một khía cạnh hẹp, bạn có thể bị bỏ qua trong kết quả tìm kiếm.

Hãy mở rộng nội dung của bạn để bao quát nhiều khía cạnh khác nhau của một chủ đề. Điều này không chỉ giúp tăng độ phong phú mà còn cải thiện khả năng xếp hạng trên công cụ tìm kiếm.

Tham khảo thêm:  Preferred Domain Là Gì? Cách Thiết Lập Chi Tiết Cho Website 2025

Các lỗi cần tránh khi tối ưu xếp hạng

Có nhiều lỗi mà các nhà quản trị website thường mắc phải trong quá trình tối ưu hóa xếp hạng. Những lỗi này không chỉ ảnh hưởng đến thứ hạng mà còn có thể dẫn đến việc bị phạt từ Google.

Lạm dụng từ khóa

Lạm dụng từ khóa là một trong những lỗi phổ biến nhất trong SEO. Việc nhồi nhét từ khóa vào nội dung sẽ khiến nội dung trở nên khó đọc và có thể làm giảm độ tin cậy trong mắt người dùng.

Hãy chỉ sử dụng từ khóa một cách tự nhiên và phù hợp với ngữ cảnh. Nội dung nên được viết cho người đọc trước tiên, sau đó mới đến việc tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm.

Nội dung trùng lặp

Nội dung trùng lặp không chỉ gây hại cho trải nghiệm người dùng mà còn dẫn đến việc Google xếp hạng thấp hơn. Hãy chắc chắn rằng nội dung của bạn là duy nhất và có giá trị riêng.

Nếu bạn có nhiều trang với nội dung tương tự nhau, hãy cân nhắc việc kết hợp chúng thành một trang duy nhất hoặc sử dụng thẻ canonicals để chỉ định trang chính.

Kỹ thuật SEO mũ đen

Sử dụng kỹ thuật SEO mũ đen có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm việc bị Google cấm hoàn toàn. Những kỹ thuật này bao gồm việc sử dụng từ khóa ẩn, spam liên kết và mua bán liên kết.

Luôn tuân thủ nguyên tắc của Google và thực hiện các chiến lược SEO bền vững. Điều này không chỉ giúp bạn tránh được các hình phạt mà còn xây dựng được thương hiệu và lòng tin từ người dùng.

Công cụ đo lường và theo dõi xếp hạng

Để theo dõi và đo lường hiệu quả của các yếu tố xếp hạng, bạn cần sử dụng các công cụ chuyên dụng. Những công cụ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng SEO của trang web và cách cải thiện nó.

Google Search Console

Google Search Console là công cụ miễn phí giúp bạn theo dõi hiệu suất của trang web trên Google. Nó cung cấp thông tin chi tiết về số lần hiển thị, số lần nhấp chuột và các vấn đề kỹ thuật mà bạn cần khắc phục.

Sử dụng Google Search Console để theo dõi các từ khóa mục tiêu và xác định các vấn đề liên quan đến xếp hạng. Bạn cũng có thể gửi sitemap và theo dõi tình trạng thu thập dữ liệu của trang web.

Google Analytics

Google Analytics giúp bạn theo dõi lưu lượng truy cập và hành vi của người dùng trên trang web của bạn. Công cụ này cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách người dùng tương tác với nội dung, từ đó giúp bạn tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Bằng cách phân tích dữ liệu từ Google Analytics, bạn có thể xác định những nội dung nào đang hoạt động tốt và đâu là những khu vực cần được cải thiện.

Các công cụ SEO chuyên dụng

Ngoài Google Search Console và Google Analytics, có nhiều công cụ SEO khác giúp bạn theo dõi và tối ưu hóa hiệu suất của trang web. Những công cụ này bao gồm Ahrefs, SEMrush, Moz và nhiều hơn nữa.

Các công cụ này không chỉ giúp bạn phân tích từ khóa mà còn cung cấp thông tin về backlink, xếp hạng và các yếu tố kỹ thuật khác trên trang web. Hãy tận dụng những công cụ này để cải thiện chiến lược SEO của bạn.

Liên hệ với DataMark Agency

Nếu bạn đang có nhu cầu tối ưu hóa website của mình và muốn tìm hiểu thêm về các yếu tố xếp hạng Google, hãy liên hệ với DataMark Agency. Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn SEO chuyên nghiệp và giải pháp tối ưu hóa hiệu quả nhất cho doanh nghiệp của bạn.

  • TP.HCM: 16 Hoa Lan, Phường 7, Phú Nhuận, Hồ Chí Minh
  • Đà Nẵng: 186 Đường 30/4, Hải Châu, Đà Nẵng
  • Call: 0968.279.001 – 0986.346.570 – 0907.778.181
  • Email: Agency.datamark@gmail.com
  • Website: https://agency.datamark.edu.vn/

Câu hỏi thường gặp về yếu tố xếp hạng Google

Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến xếp hạng Google?

Mặc dù có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thứ hạng, nhưng chất lượng nội dung và trải nghiệm người dùng được xem là hai yếu tố hàng đầu.

Mất bao lâu để Google cập nhật thứ hạng sau khi tối ưu?

Thời gian cập nhật thứ hạng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng thường thì có thể mất từ vài tuần đến vài tháng.

Có bao nhiêu yếu tố xếp hạng của Google?

Google không công bố chính xác số lượng yếu tố xếp hạng, nhưng các chuyên gia SEO ước tính có hàng trăm yếu tố khác nhau.

Làm thế nào để biết website đã đáp ứng đủ các yếu tố xếp hạng?

Bạn có thể sử dụng các công cụ như Google Search Console và Google Analytics để theo dõi hiệu suất và xác định xem trang web của bạn đã tối ưu hóa cho các yếu tố xếp hạng hay chưa.

Kết luận

Nắm vững và tối ưu hóa các yếu tố xếp hạng Google là một quá trình liên tục và cần sự chú ý thường xuyên. Với sự thay đổi không ngừng của thuật toán tìm kiếm và hành vi người dùng, bạn cần có một chiến lược SEO linh hoạt và hiệu quả. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về các yếu tố xếp hạng Google quan trọng nhất năm 2025, từ đó nâng cao thứ hạng website của bạn trong kết quả tìm kiếm.

Danh mục: SEO

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *